Amazon Türkiye'ye Göz Kırpıyor

Türkiyede e-ticaret ile ilgili sürekli yeni gelişmeler oluyor, sektörün nekadar hareketli olduğunu bende takip ettiğim bazı sektörün içinden insanların yazılarında takip etmeye çalışıyorum.

Geçenlerde bir arkadaşım , Amazon.com'un ciceksepeti.com'a azınlık payı alarak ortak oldğu haberini verdi, aynı zamanda haber webrazzi.com da da duyurulmuştu.

MBA deki Corporate Finance giriş dersinde yeni bir proje hazırlayıp finansal incelemesini yapmamız istenmişti ve bizde grup olarak, Amazon'un Avrupa'da İngiltere Fransa ve Almanya'dan sonra 4. ülke olarak İtalya'ya girişini konu alan bir proje hazırlamıştık (Ozaman daha Italya ve Ispanya operasyonları başlamamıştı). Ozamanlar Türkiye'ninde güçlü bir alternatif olabileceği aklıma gelmiş ancak gruba Türkiye'deki potansiyeli anlatmaya çalışmak vs zor geldiği için herkesin daha iyi bildiği (bilmekten ziyade önyarıgları daha olumlu olan) İtalya'yı yaptık. Giriş modeli de Italyanın en büyük e-ticaret sitesi eprice.it i satın almaktı.

Amazon.com Türkiye'ye geldiyse  aslında neyin geldiğini daha net görmek için basitçe birkaç rakama bakalım.
Amazon.com,
- ABD, Kanada, Japonya, Çin, İngiltere, Almanya, Fransa, İspanya ve İtalya da faaliyet gösteriyor.
- Dünya çapında 52,000 den fazla çalışanı var.
- Son açıklanan cirosu 43.5 milyar dolar.
- Borsa değeri 80 milyar dolar.

Sadece karşılaştırmak için Koç Holding'in Otomotiv Grubuna bakarsanız. ( Amazon.com ile hiçbir alakası yok ama sadece büyüklüğü karşılaştırmak için ve elimde şuan onun bilgileri var olduğu için :) )
- Ford Otosan, Tofaş, Otokoç ve Zer şirketlerinden oluşuyor. Türkiye'nin en büyük denilenotomotiv sektöründe iç pazar üretiminin %52 sini, ihracatının %50 sini, iç pazar satışlarının ise  %30 unu gerçekleştiriyor.
- Toplam 22,000 çalışanı var
- 2011 cirosu 21 milyar TL, yaklaşık 11.5 milyar dolar.

Yani Amazon.com epey büyük.

Çiçeksepeti.com'a yatırım yaptığına göre belliki Türkiye pazarını yakından tanımak istiyor. İyice öğrendiğine inandığında burada da operasyona başlayacaktır ve genelde Amazon Avrupa'da da, ABD de olduğu gibi, satınalmalarla büyüyor. (Avrupadan satın aldığı bazı örneklere şuradan bakabilirsiniz.)

Demem o ki Türkiye'de e-commerce işine yatırım yapma niyetim olsa, Amazon'un bir-iki-üç yıl içinde satın alabileceği bir dikey siteye yatırım yapmayı tercih ederdim.

Amazonun daha önce ABD ve Avrupada satın aldığı giyim, indirim [2], designer collection, çocuk ürünleri [2][3], şampuan satan, güzellik ürünleri satan, petshop, ürün tanıtımı yapan, sadece bayanlara yönelik e-ticaret yapan, DVD kiralama sektöründe, özellikle kitap ve e,kitap satan sitelerini inceleyerek ne yapmanız gerektiğine dair kafanızda birşeyler oluşturabilirsiniz.

Neden çocuk giyim mağazaları açmak gerekli?

Kemal Ege'yle (kardeşimdir kendisi 5 yaşında)vakit geçirdiğim nadir zamanlarda aklıma gelen bu soruyu sonunda oturup araştırdım ve aslında hiç yeni olmayan ve birçok firmanın yıllar önce farkına vardığı bazı gerçekleri öğrenmiş oldum. Aradan da bu yazı çıktı. Başlayalım.

Bebek ve çocuk giyim hadisesi son 5-6 yılın modası, hazır giyim sektörünün büyümesinden çok daha hızlı büyüyor ve Bursa'da son 6 yıldır sadece bu konuda bir fuar bile düzenleniyor.
Neden?
Çünkü hem çok çocuk yapıyoruz, hemde herkesin gelir seviyesi arttı, ve parayı bulunca önce çocuğa harcıyoruz.

Biraz daha açık olmak gerekirse, son 5 yılda kişi başı milli gelir $3,000 dan $10,000 a çıkmış, Capital dergisinde yapılan araştırmada [1] orta sınıf olarak tabir edilen kesim 2005-2010 arası %15 artmış ve toplamda 33.3 milyon kişi olmuş.  Orta sınıfın da 3 kademesi var alt-orta, orta-orta ve üst-orta olmak üzere. Bunlardan orta-orta ve üst-orta esas harcayan kesim ve en heyecan verici nokta da burası!
Son 5 yılda alt-orta dan orta-orta ya geçen kişi sayısı 7 milyonu bulmuş toplamda ise 17 milyona ulaşmış, üst orta sınıf ise 2010'da 2005'e göre neredeyse 3'e katlanmış ve 5.4 milyon olmuş.

İnsanlar para görünce ilk çocuklarına harcıyorlar haliyle, bu da tekstilde cocuk sektörünün inanılmaz büyümesine neden olmuş. Daha enteresanı, çocuk giyim sektörü krizde en az etkilenen sektör olmasıyla da tekstilcilerin dikkatini çekmiş.

Yetmez!
Daha da çok çocuk giyim mağazası açmak gerek. Niye mi? Çünkü yeni çocuklar yolda :).

Bakalım,

- Türkiyede annelerin doğurma yaşı 2001 de 26.2'den 2010 da 27.2'ye gelmiş.
- Grafikte de görüldüğü gibi en çok doğum yapılan yaş aralığı  2009'da %32 ile 25-29 yaş arası.
- Toplam Kadın nüfusun medyan yaşı 2000 de 25.3 iken, 2010 da 29.8 e yükselmiş.
- Yine grafikte, şehirleşme ile beraber gelen, doğum yaşının 20-24 aralığından 30-34 aralığına doğru hızla kayışı da net görülüyor.
- Ortalama çocuk sayısı 2001'de 2.37 den 2010 da 2.03 e düşmüş ancak hala dünya ortalamasının çok üzerinde.
- Ülke genelinde köy nüfusu artmazken şehir nüfusu, nüfus artışının(2010 da %0.15) iki katı bir hızla (yaklaşık %0.3) artıyor.
- 0-14 yaş arası nüfus 22 milyon kişi ve artmaya devam ediyor. Bunların 9 milyonu 10-14 yaş arasında.
- Türkiye’de çocuk ürünleri için harcanan para, kayıt dışıyla birlikte yılda 12 milyar doları buluyor.[2]
- Çocuklar 9-14 yaş arasında marka olgusunun farkına varıyor ve bu harcamalarını artırıyor. [3]

ABD de bir baby boomer dönemi vardır, 1946-64 arasında doğanlara denir. Türkiye'de de son 10 yıldır biz buna benzer bir süreç yaşıyoruz işte. Zaten ülkenin geleceğini parlak görmelerinin sebeplerinden birisi de bu yeni gelen nüfus ve birkaç 10 yıl sürecek doğal (ekonomik) büyüme.

Dahası,

- Pazarda kimler var?
- Kar marjı nedir?
- Bir franchise kaça maloluyor?
- Çocuk giyim dükkanı için en uygun iller hangileri?
Bu gibi soruları da cevaplandırmak gerekiyor tabii bu genel bakışın ardından ancak bunlar blog yazısını ve beni aşan, ücretli danışmanlık sınıfına giriyor takdir edersiniz. :)

Tabi bunu çok önceden görmüş birçok firma var ve yenileri de açılıyor. Eğer bir franchise işine girmek istiyorsanız bence aklınızda bulunması gereken bir alan kesinlikle. Özellikle internetten alışveriş yapan kesimin kadınlar ve bir kısım çocuklu kadınlar olduğunu düşünürseniz bu işi e-commerce halinde yapmayı da düşünmek mantıklı olabilir.

 Kaynaklar
1- Capital Aralık 2011 sayısı, sayfa 162.
2- http://www.bursaekonomi.com.tr/default.asp?page=newsopen.asp&opennews=2038&qmshow=281
3- http://www.businessweek.com.tr/general/sonsayi.asp?cN=176&contID=3501
- Nüfus verileri Türkiye İstatistik Kurumu websitesinden alınma.
- Çocukların başka ne ihtiyacı var diye düşünmeye başladıysanız hürriyetin şu haberi de ilginizi çekebilir.